Vergrijp: je moeder ophalen van Schiphol
Vergrijp:
je moeder ophalen van Schiphol
Sanctie: M.O.B.
(met onbekende bestemming vertrokken)
Een jongeman, laten we hem Fouad noemen, verblijft in een AZC diep in het zuiden. Hij is begin dit jaar in Nederland aan gekomen en heeft inmiddels een verblijfsstatus, hij is dus statushouder. Hij woont in het AZC zolang de aan hem gekoppelde gemeente nog geen huisvesting kan bieden.
In dit betreffende AZC is het op dinsdag meldplicht-dag.
Op meldplicht-dag moet iedereen die in dat AZC woont, zich met ID-kaart melden bij een balie van het COA melden.
Zo controleert het COA op alle locaties of de statushouders fysiek nog aanwezig zijn op deze locatie.
De voedselkaart voor de "verstrekkingen" van die week wordt dan afgegeven. Tevens word de aan- of afwezigheid intern doorgegeven aan de COA-administratie ivm het leefgeld van de week erop.
Ben je er niet, dan ontvang je ook geen geld.
Fouad's moeder zou in het kader van gezinshereniging op dinsdag landen op Schiphol. Fouad wilde zijn moeder graag ophalen.
Hij wilde samen met haar naar Ter Apel te reizen, zodat zij elkaar na de lange reis en veel emoties weer konden zien en zij niet alleen hoefde te reizen.
Omdat het op dinsdag meldplicht-dag zou zijn, heeft Fouad advies gevraagd aan zijn contactpersoon bij het COA, een medewerkster die ik hier nu even Sandra noem.
Hij vertelde dat zijn moeder dinsdagochtend vroeg zou landen, en hij op maandag al wou vertrekken om de nacht door te gaan brengen bij een kennis in Amsterdam, zodat hij de volgende ochtend op tijd op Schiphol kon zijn.
Maar dat hij daardoor meldplicht-dag mist. Hoe dat dan moest.
Sandra heeft hem toen gewaarschuwd dat als hij de meldplicht mist, hij dan wel een week verstrekkingen en een week leefgeld ging missen.
En dat hij de week erop er wel weer moet zijn.
COA medewerker Sandra heeft niet de juiste relevante informatie gecommuniceerd (in Arabisch, op papier of met een tolk), namelijk dat:
je geregistreerde toestemming moet hebben van het COA om überhaupt een meldplicht-dag te missen en dat het COA bepaalt of je moeder ophalen een valide reden is (en niet jij);
als je zonder toestemming weg bent, je een M.O.B.* krijgt (en waar dat voor staat, dat daar een sanctie op staat)
als je twee keer zonder toestemming weg bent, je een ROV-maatregel* opgelegd krijgt (art. 12), je wordt uitgeschreven uit het COA-register, je het AZC wordt uit gezet en je je in Ter Apel opnieuw moet melden om weer in het register te komen. Je bent dan dus feitelijk dakloos.
Sandra had dit gesprek bovendien in het COA registratiesysteem moeten zetten. Ik heb navraag gedaan: er staat niets over dat gesprek in het COA registratiesysteem.
Dus:
Fouad heeft de situatie vooraf voorgelegd aan de COA contactpersoon.
Fouad heeft besloten dat hij het er voor over had om een week verstrekkingen en leefgeld te missen, om zo zijn moeder te gaan zien.
Maandag is hij 's middags vertrokken, heeft zijn moeder opgehaald en heeft met haar bij een kennis gelogeerd. Binnen de 3-dagen-termijn* heeft hij zijn moeder in Ter Apel gebracht.
Zelf heeft hij, wetende dat het volgende meldplicht-dag pas de dinsdag erop was, gedacht: ik blijf nog even uit het AZC, ik krijg daar immers toch geen eten en ik heb geen leefgeld.
Plus zijn familie maakte van de komst van moeder een feestelijke gebeurtenis, het was geen probleem om een paar dagen bij kennissen/familie in de omgeving te logeren.
De dinsdagochtend erop (op de daaropvolgende meldplicht-dag) is Fouad richting 'zijn' AZC vertrokken. Om er halverwege de reis achter te komen dat zijn ID-pas nog op zijn logeeradres lag. Shit, weer terug.
Zonder ID-bewijs geen toegang tot AZC en meldplicht-dag dus hij ging ogenblikkelijk weer terug, heeft het pasje opgehaald en is hierdoor met úren vertraging aangekomen bij 'zijn' AZC.
Bij aankomst bleek zijn kamer leeggehaald te zijn.
Zijn spullen zaten in een zak.
Er werd door het COA bij aankomst een papier aan hem gegeven dat hij moest gaan ondertekenen. Het was het B12-formulier dat je normaal pas tekent als er een huis beschikbaar komt en je het AZC verlaat.
Daarmee schrijf je jezelf uit.
Hij heeft geweigerd het document te ondertekenen want hij begreep de hele gang van zaken niet. Er werd hem meegedeeld dat hij dan moest vertrekken. Hij mocht nog uiterlijk drie dagen hier slapen maar daarna moest hij vertrokken zijn.
Mededeling, geen gesprek
Er was geen hoor-en-wederhoor. Geen tolk.
Ze wilden niet horen waarom hij die dag later was.
Er werd hem medegedeeld dat hij uit het systeem was gezet wegens M.O.B. en niet meer terug hoefde te komen.
Op zijn vraag waar hij nu dan heen moest, zei men honend: ga maar proberen bij andere AZC's, kijken of die je willen hebben. Of ga naar Ter Apel.
Overdonderd
Hij is, overdonderd, naar familieleden in Eindhoven gereisd (zus en schoonfamilie) en verbleef daar. Ik ken die mensen sinds ze in Nederland kwamen en heb hen in het verleden geholpen en regelmatig bezocht.
Zij waren het ook die me op de hoogte brachten van deze situatie.
Fouad's zwager heeft een mail naar het kantoor van diens asieladvocaat gestuurd met de vraag om hulp. Die mail was alleen zo gebrekkig geformuleerd dat het kantoor er niets van snapte, hoorde ik van de jurist van dat kantoor die ík vervolgens sprak.
Maar nu komt het:
Wederhoor AZC
Ik heb het betreffende AZC gebeld en sprak de management assistent van de locatiemanager.
Zij zei dat in het COA-registratiesysteem enkel stond dat hij twee keer weg was gebleven zonder permissie.
Ze beweerde dat "alle AZC-bewoners dondersgoed weten dat wegblijven bij een meldplicht problemen oplevert".
"Is hem ooit een flyer/document/A-4'tje gegeven waar op staat wat de maatregelen en sancties zijn?", vroeg ik.
"Nee, iedereen weet echt wel wat de regels zijn".
Ik vroeg of het gesprek wat Fouad vooraf met de COA-medewerker had, niet gebruikt was om hem volledig te informeren van de gevolgen en consequenties?
Is hem ooit een flyer/document/A-4'tje gegeven waar (ook vertaald in, bijvoorbeeld, het Arabisch) op staat wat de regels zijn?
Want in de huisregels staat alleen dát je meldplicht hebt en dat je dat niet zomaar mag missen.
Er staat niet wat ROV-maatregelen en sancties zijn....?
Nee, dat hadden ze niet gedaan "en dat hoeft ook niet want iedereen weet wat de regels zijn".
Neemt niet weg dat de conversatie tussen Fouad en Sandra nog steeds in het COA-registratiesysteem had moeten staan. Daar is dat systeem voor.
Daar hij zich dezelfde dag nog gemeld heeft vroeg ik waarom deze maatregel niet is teruggedraaid en afgedaan met een waarschuwing.
"We zijn niet over één nacht ijs gegaan, we hebben met onze juristen overlegd en deze maatregel werd goedgekeurd."
Maar er is dus op de dag ná de meldplicht-dag tot deze sanctie besloten en hij is uitgeschreven. Terwijl er inmiddels "nieuwe feiten" waren: hij had voor hun neus gestaan aan het eind van de dag.
Ik vroeg of ze, geconfronteerd met zijn terugkomst, niet genegen waren hem te vragen wat er was gebeurd en zo de maatregel (die dus onnodig bleek) terug te draaien. Want de maatregel en de gevolgen daarvan staan nou niet bepaald in verhouding tot het "vergrijp".
Dit had met een waarschuwing afgedaan kunnen worden, toch?
"Nee, we hoeven geen hoor-en-wederhoor toe te passen, want bij een M.O.B. is de persoon in kwestie er dus niet. Dus dan kan je ook geen wederhoor toepassen."
Dit klinkt als asielzoeker pesten.
Dit is je verschuilen achter regels en protocollen.
Waar is de menselijkheid, de empathie?
Ik heb AZC Ter Apel gebeld, Fouad's komst aangekondigd en de situatie toegelicht. Zodat hij geen weerstand en miscommunicatie zou hebben met het COA. Medewerker Rik zei dat hij gerust kon komen, er zou een bed voor hem zijn en hij zou hem morgen wel naar de IND brengen.
Fouad heeft besloten toch nog één nacht in Eindhoven te blijven, hij vertrouwde het niet. En is de volgende ochtend naar AZC Ter Apel gegaan.
In Ter Apel is hij door een COA-medewerker naar de IND gebracht.
Daar heeft hij een IND-medewerker gesproken met een telefonische tolk.
Die stelde hem gerust en zei dat ze dit nu zouden gaan regelen.
"Geen probleem, dit kan gebeuren."
Of hij in de wachtkamer wilde wachten.
Vervolgens kwam er een uur later een COA medewerker binnen die iets onverstaanbaars/onbegrijpelijks tegen hem zei.
Hij zei en gebaarde dat hij de boodschap niet begreep.
Vervolgens liep de COA medewerker weg en deed de deur dicht.
En kwam even later terug met twee medewerkers van de beveiliging.
Hij is gesommeerd de plastic zak met bezittingen mee te nemen, is geëscorteerd naar de uitgang en zei dat hij niet meer welkom was.
Hij was stomverbaasd. Want het zou toch worden geregeld? Waar moest hij nu heen?
Hij heeft een oom in Groningen opgebeld. Die is naar Ter Apel gekomen. Samen hebben ze bij de ingang geprobeerd een gesprek te hebben met het COA. Uitleg. Wat is hier gebeurd? Dit moet een misverstand zijn!
De COA-medewerker werd ongeduldig en zei met toenemende irritatie en lichte agressie in zijn stem dat meneer het maar zelf moet uitzoeken, dat hij uit het COA-systeem is gehaald en nu nergens meer recht heeft op onderdak.
"Ga zelf maar ergens een huis huren."
Naar zeggen van de oom en Fouad was hij grof in zijn taalgebruik, onbeleefd en onaardig. Ze wilden in alle redelijkheid een gesprek en de COA-medewerker maakte dat onmogelijk.
Ik heb diezelfde avond het COA in Ter Apel gebeld en sprak Jeroen. Die verbond me door met het COL. Die zagen niets van dit voorval in het COA-registratie-systeem, wat de suggestie wekte dat dit misschien bij het IND in het systeem stond? "Bel morgen even terug".
Ik bel vanmorgen terug, tref COA medewerker E.
Zij ziet ook geen gesprek in 't COA-registratie-systeem.
Niet van het gesprek IND, niet van de beveiliging dat hij het terrein is af gezet.
E. ziet dat hij nog steeds op M.O.B. staat. Niets aangepast.
E. zou even de IND bellen voor duidelijkheid.
E. belt me terug en vertelt dat IND na het gesprek met Fouad 'zijn' AZC heeft gebeld. En dat de COA-medewerker van 'zijn' AZC zegt dat ze deze maatregel al hebben laten goedkeuren door de juridische afdeling, dus dat hij definitief uitgeschreven is. (B12)
Waarop de IND besloot dat ze dan niks meer met hem van doen hadden.
Waarom hij ongeïnformeerd de poort is uit gezet, was E. ook een raadsel.
"Als het is gegaan zoals jij zegt, is het wel een vreemde gang van zaken."
Maar omdat zij van een andere afdeling is, kan zij er niets aan doen.
De asieladvocaat moet maar een rechtszaak beginnen.
Dit is machtsvertoon en vernedering.
Dit is onnodige verspilling van energie, geld en publieke middelen.
Nu moet een asieladvocaat iets oplossen wat door het COA a) voorkomen en b) teruggedraaid had moeten worden.
Als Fouad zoveel COA-medewerkers op zijn pad treft die niet de moeite doen om hem adequaat te informeren en open een gesprek in te gaan, dan is er wel iets mis.
Hoe had Fouad deze situatie zelf nou op kunnen lossen? Niet.
Medewerkers van het COA gaven hem niet de kans om zelf in gesprek te gaan.
Ik voel werkelijk plaatsvervangende schaamte hoe hier met Fouad is om gegaan.
Ik kan zelf niets meer voor hem doen, behalve alle informatie aan de asieladvocaat overdragen van wat ik weet.
Dat heb ik diezelfde dag gedaan. Dat was deze tekst.
Ik hoop dat hij hem gaat helpen.
To be continued...
* M.O.B.:
'Met Onbekende Bestemming vertrokken'
Stel, een asielzoeker/statushouder meldt zich niet, is 'zoek'.
COA registreert dat als zodanig en zet daarmee de verstrekkingen en de financiën stop. Dat kan voor bepaalde tijd, of voor onbepaalde tijd.
* ROV-maatregelen:
Het COA zegt hierover letterlijk: "Wanneer bewoners de regels overtreden, volgen maatregelen. Deze variëren van het voeren van een correctiegesprek tot het inhouden van weekgeld of andere verstrekkingen.
In het uiterste geval volgt (tijdelijke) ontzegging van de opvang. Het COA houdt voor elke locatie een incidentenregistratie bij."
